6502 Sayılı Tüketici Kanunu, maketten konut satışı olarak bilinen Ön Ödemeli Konut satışlarında tüketiciye cayma hakkı ve sözleşmeden dönme hakkı veriyor. Tüketici, herhangi bir sebep göstermeden ve ceza ödemeden 14 gün içinde cayma hakkını kullanabiliyor. Maketten konut satışında tüketici henüz bitmemiş inşaat veya hafriyat halinde olan konut projesinden maket üzerinden beğenerek konut satın aldığında, 14 gün içinde vazgeçerse bunu satıcıya bildirerek bu satıştan caydığını bildirebiliyor.
Maketten konut alımında tüketici konut kredisi (bağlı kredi) kullanmışsa eğer, satıcı kendisine yapılan cayma bildirimini takiben kredi veren kuruluşa bunu bildirmesi gerekiyor. Tüketici Kanunu'na göre konut finansmanı kuruluşu cayma hakkı süresi içinde tüketiciden faiz, komisyon, yasal yükümlülük ve benzeri isimler altında hiçbir masraf talep edemez.
Maketten konut satışlarında 14 gün içinde cayma hakkının dışında “Sözleşmeden Dönme” hakkı da bulunuyor. Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 45. maddesi maketten konut satışı olarak bilinen Ön Ödemeli Konut satışlarına ilişkin tüketicinin “Sözleşmeden Dönme” hakkını açıklıyor. Tüketici maket üzerinden beğenerek, satış vaadi sözleşmesi ile satın aldığı konutu, 24 ay içerisinde herhangi bir sebep göstermeden satıcıya iade hakkına sahip. Sözleşmeden dönülmesi durumunda satıcı, tüketiciden satış vaadi sözleşmesinden dolayı oluşan vergi, resim, harç gibi yasal yükümlülükten doğan masraflar ile dönme süresine göre yüzde 2-8 arasında tazminat isteyebiliyor.
Ayrıca kanun kapsamında, gerçekleşecek bazı mücbir sebeplerden dolayı tüketicinin sözleşmeden dönmesi durumunda herhangi bir ceza, masraf istenmemelidir. Tüketicinin ölmesi, uzun süreli işsiz kalması, satıcının taahhütlerini yerine getirmemesi ya da evi birden fazla kişiye satması halinde satıcı, tüketiciden tazminat, ve yasal yükümlülüklerden dolayı doğan masrafları tüketiciden isteyemez.
Yapılan açıklamalara baktığımızda, inşaat şirketleri tüketicinin sözleşmeden dönmesi durumunda cezaların daha da yükselmesini, sürenin kısaltılmasını istiyor. Tüketicinin 14 günden sonra 24 ay sonuna kadar satıştan dönmesi ile ödenecek bedelin inşaat şirketlerini zora soktuğu açıklanıyor. İnşaat şirketleri kendi cephelerinden dolayı meseleye haklı olarak böyle bakıyor. Benim merak ettiğim tüketici bu konuda ne kadar hakkını biliyor ve koruyor.
