Menkul Kıymet Tesisi hakkında Merkez'den kritik değişiklik

Merkez Bankası'ndan peş peşe yeni kararlar alınıyor. Zorubnlu Karşılıklar düzenlemesi dışında Türk Lirası Hesapları ve Katılma Hesaplarına Dönüşün Desteklenmesi,  Altın Hesaplarından TL Mevduat ve Katılma Hesaplarına Geçişin Desteklenmesi, KKM hesapları ile alakalı düzenleme dışında Menkul Kıymet tesisi ile alakalı tebliğde düzenleme yapıldı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından Menkul Kıymet Tesisi tebliği ile alakalı kritik düzenlemeyi Resmi Gazete'nin 20 Ağustos 2023 tarihli sayısında yürürlüğe girdi. Merkez'den yapılan diğer son dakika düzenlemeleri ise 

MENKUL KIYMET TESİSİ HAKKINDA TEBLİĞDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SAYI: 2023/20)

MADDE 1- 10/6/2022 tarihli ve 31862 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğin 6 ncı maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 2- Aynı Tebliğin geçici 7 nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, üçüncü ve beşinci fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır.

“(2) Bu maddenin yürürlük tarihinden 29/12/2023 (dâhil) hesaplama tarihine kadar kullandırılan krediler için yıllık bileşik faiz/kâr payı oranı, 10/2/2020 tarihli ve 31035 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/4) çerçevesinde Merkez Bankasınca ilan edilen yıllık bileşik referans oranın Merkez Bankasınca belirlenen katının üzerinde olması durumunda yüzde 150 oranında menkul kıymet bloke olarak tesis edilir.”

MADDE 3- Aynı Tebliğin geçici 12 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “29/9/2023” ibaresi “28/7/2023” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 4- Aynı Tebliğe aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.

“Merkez Bankasınca kur/fiyat koruma desteği sağlanan hesaplardan vadeli Türk lirası hesaplara geçiş uygulaması

GEÇİCİ MADDE 13- (1) 29/12/2023 (dâhil) hesaplama tarihine kadar uygulanmak üzere;

a) 14/7/2023 tarihli ve 7456 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi çerçevesinde Merkez Bankasınca kur koruma desteği sağlanan hesaplardan ilgili hesaplama döneminde vadesi gelenlerin vadeli Türk lirası mevduat/katılma hesabına geçiş oranının yüzde 50,00’ın,

b) Merkez Bankasınca yayımlanan Tebliğler kapsamında kur/fiyat koruma desteği sağlanan gerçek kişilere ait hesaplardan ilgili hesaplama döneminde vadesi gelenlerin vadeli Türk lirası mevduat/katılma hesabına geçiş oranının yüzde 5,00’ın,

altında kalması halinde eksik kalan tutar kadar menkul kıymet bloke olarak tesis edilir.

(2) Birinci fıkrada belirtilen oranlar Merkez Bankasınca belirlenen usul ve esaslara göre hesaplanır.

(3) Merkez Bankası birinci fıkranın (a) bendinde yer alan oranı yüzde 20 ile yüzde 95 arasında, (b) bendinde yer alan oranı yüzde 0 ile yüzde 50 arasında belirleyebilir.

(4) Tesis süresi, hesaplama tarihini takip eden ayın son cuma günü başlar, tesis başlangıcını takip eden altıncı ayın son cuma gününden bir önceki gün sona erer.

(5) Bu madde hükümleri mevduat/katılım fonu büyüklükleri Merkez Bankasınca belirlenen tutarın altında olan bankalara uygulanmaz.

(6) Merkez Bankası birinci fıkrada yer alan oranları azaltmak, hesaplama dönemlerini değiştirmek ve bu maddede geçen 29/12/2023 tarihini 30/4/2024 tarihine kadar uzatmak suretiyle mevduat ve katılım bankaları için farklılaştırarak uygulayabilir.

Merkez Bankasınca yayımlanan Tebliğler kapsamında kur/fiyat koruma desteği sağlanan hesaplarda yenileme uygulaması

GEÇİCİ MADDE 14- (1) 29/12/2023 (dâhil) hesaplama tarihine kadar uygulanmak üzere, Merkez Bankasınca yayımlanan Tebliğler kapsamında kur/fiyat koruma desteği sağlanan hesapların Merkez Bankasınca belirlenen usul ve esaslara göre hesaplanacak yenileme oranının ilgili hesaplama döneminde yüzde 95,00’ın altında kalması halinde eksik kalan tutar kadar menkul kıymet bloke olarak tesis edilir.

(2) Yenileme oranının ilgili hesaplama döneminde yüzde 75,00’ın altında kalması halinde eksik kalan tutar kadar ilave menkul kıymet bloke olarak tesis edilir.

(3) Birinci fıkra kapsamında yenileme oranının hesaplanmasında Merkez Bankasınca kur/fiyat koruma desteği sağlanan hesaplardan vadeli Türk lirası mevduat/katılma hesabına geçen tutarlar Merkez Bankasınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde dikkate alınır.

(4) Merkez Bankası birinci ve ikinci fıkralardaki oranları yüzde 20’ye kadar indirebilir.

(5) Tesis süresi, hesaplama tarihini takip eden ayın son cuma günü başlar, tesis başlangıcını takip eden altıncı ayın son cuma gününden bir önceki gün sona erer.

(6) Bu madde hükümleri mevduat/katılım fonu büyüklükleri Merkez Bankasınca belirlenen tutarın altında olan bankalara uygulanmaz.

(7) Merkez Bankası birinci ve ikinci fıkralarda yer alan oranları azaltmak, hesaplama dönemlerini değiştirmek ve bu maddede geçen 29/12/2023 tarihini 30/4/2024 tarihine kadar uzatmak suretiyle mevduat ve katılım bankaları ile mevduat/katılım fonu büyüklükleri Merkez Bankasınca belirlenen tutarın altında olan bankalar için farklılaştırarak uygulayabilir.

Türk lirası payına göre menkul kıymet tesisi uygulaması

GEÇİCİ MADDE 15- (1) 29/12/2023 (dâhil) hesaplama tarihine kadar uygulanmak üzere, Merkez Bankasınca belirlenen usul ve esaslara göre ilgili hesaplama döneminde bankalarca hesaplanacak Türk lirası mevduat/katılım fonu payının;

a) Gerçek kişiler için önceki hesaplama dönemine göre farkının 2 yüzde puanın altında kalması,

b) Tüzel kişiler için 18/8/2023 tarihi itibarıyla hesaplanan payın altında kalması,

halinde eksik kalan tutar kadar menkul kıymet bloke olarak tesis edilir.

(2) Merkez Bankası birinci fıkranın (a) bendinde yer alan farkı 0 yüzde puan ile 5 yüzde puan arasında belirleyebilir.

(3) Bu madde kapsamında tesis edilmesi gereken toplam menkul kıymet tutarına usul ve esasları Merkez Bankasınca belirlenen indirim uygulanarak tesis edilecek menkul kıymet tutarına ulaşılır.

(4) Tesis süresi, hesaplama tarihini takip eden ayın son cuma günü başlar, tesis başlangıcını takip eden altıncı ayın son cuma gününden bir önceki gün sona erer.

(5) Bu madde hükümleri mevduat/katılım fonu büyüklükleri Merkez Bankasınca belirlenen tutarın altında olan bankalara uygulanmaz.

(6) Merkez Bankası birinci fıkrada yer alan oranları azaltmak, hesaplama dönemlerini değiştirmek ve bu maddede geçen 29/12/2023 tarihini 30/4/2024 tarihine kadar uzatmak suretiyle mevduat ve katılım bankaları için farklılaştırarak uygulayabilir.”

MADDE 5- Bu Tebliğin birinci maddesi 28/7/2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde, üçüncü, beşinci ve altıncı maddeleri yayımı tarihinde ve diğer maddeleri 26/8/2023 tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 6- Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı yürütür.